Β. Δημοσιονομικές Θεσμικές Μεταρρυθμίσεις
11. Η ενίσχυση των δημοσιονομικών θεσμών είναι απώτερης σημασίας. Η Ελλάδα έχει υποφέρει πολλά χρόνια από ένα ευρέως διαδεδομένο πρόβλημα μη πληρωμής φόρων, τη διάβρωση της δίκαιης μεταχείρισης του συστήματος και την επιβολή μέτρων πολιτικής που είναι ελάχιστα φιλικά προς την ανάπτυξη, όπως είναι οι υψηλοί συντελεστές φορολόγησης. Εν τω μεταξύ, ο δημόσιος τομέας έχει προβλήματα με την έγκαιρη πληρωμή των λογαριασμών του και τις επιστροφές φόρου, ανεβάζοντας το κόστος προμηθειών και βλάπτοντας την ρευστότητα του εταιρικού τομέα. Για να μπει ένα τέλος στις πρακτικές αυτές θα χρειαστεί μια βαθιά αναδιάρθρωση της διοίκησης εσόδων και του συστήματος δημόσιας χρηματοπιστωτικής διοίκησης. Βεβαίως πρόκειται για σύνθετες θεσμικές μεταρρυθμίσεις και τα κέρδη τόσο από άποψης υψηλότερων εσόδων και χαμηλότερων δαπανών μπορεί να επιτευχθεί μόνο σε βάθος χρόνου με αποφασιστικές προσπάθειες. Ως εκ τούτου, είμαστε αποφασισμένοι να αναλάβουμε τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις επειγόντως.
12. Εχουμε δεσμευτεί να μεταρρυθμίσουμε την διοίκηση των εσόδων μας. Δεν λειτουργεί στο επίπεδο που χρειάζεται η Ελλάδα και θα πρέπει να εκσυγχρονισθεί πλήρως. Ξεκινήσαμε τη προσπάθεια αυτή και σημειώσαμε πρόοδο κατά τα τελευταία 2 έτη, αλλά πρέπει να γίνουν πάρα πολλά ακόμη:
• Η ενίσχυση των εργασιών είναι η βραχυπρόθεσμη προτεραιότητα:
> Το σύστημα επίλυσης διαφορών: Ως προκαταρκτικές δράσεις: (ί) θα εγκρίνουμε την νομοθεσία καθιστώντας αναγκαίο για τις μεγάλες φορολογικές υποθέσεις να εξαντλήσουν την φάση διοικητικής διαφοράς πριν προχωρήσουν σε δικαστικές εφέσεις, (ii) θα καταστήσουμε πιο περιοριστικούς τους κανόνες για την παραίτηση της κατάθεσης πρόσβασης σε δικαστικές εφέσεις (με την επιφύλαξη της ανεξαρτησίας του δικαστικού συστήματος), και (iii) θα εκδώσουμε δευτεροβάθμια νομοθεσία που θα δίνει τη δυνατότητα της πιστοποίησης φορολογικών διαιτητών, καθιστώντας το σύστημα διαιτησίας που καθιερώθηκε το 2011 πλήρως λειτουργικό.
> Κάνοντας χρήση πρόσθετων εργαλείων: Θα ενσωματώσουμε εργαλεία κατά του ξεπλύματος μαύρου χρήματος στην στρατηγική μας κατά της φοροδιαφυγής. Ως προκαταρκτικές μας ενέργειες θα: διευκρινίσουμε τους κανόνες της Τράπεζας της Ελλάδας για τις υποχρεώσεις των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων να αναφέρουν στην Μονάδα Χρηματοπιστωτικών Πληροφοριών (FIU) συναλλαγές για τις οποίες υπάρχει υποψία ότι έχουν σχέση με έσοδα από φοροδιαφυγή. Θα λάβουμε μέτρα που θα διασφαλίζουν ότι οι καταγγελίες που έχουν σχέση με απλήρωτα φορολογικά χρέη διαβιβάζονται για δίωξη στην ΜΧΠ.
> Αναβάθμιση προσωπικού: Με συνέπεια προς τα επιχειρησιακά μας σχέδια, εως τον Απρίλιο, θα ολοκληρώσουμε την εκ νέου αξιολόγηση και πρόσληψη 1.000 ελεγκτών και θα φέρουμε σταδιακά τον αριθμό ελεγκτών στους 2.000 (με συνέπεια προς τους κανόνες εξόδου και πρόσληψης του δημόσιου τομέα). Για τους υφιστάμενους υπαλλήλους, θα καθιερώσουμε ένα επίσημο πλαίσιο για την επιθεώρηση της επίδοσης το οποίο θα δίνει αναλυτικά τους στόχους βάσει των οποίων θα αξιολογείται η επίδοση των διευθυντών. Το πλαίσιο θα είναι λειτουργικό μέχρι το Ιούνιο 2012. Σκοπεύουμε να αντικαταστήσουμε τους διευθυντές οι οποίοι έχουν σημειώσει μικρότερη απόδοση από αυτή των στόχων τους.
> Μέτρα κατά της διαφθοράς: Έως το τέλος Ιουνίου 2012, θα συστήσουμε τις υπηρεσίες εσωτερικών υποθέσεων που καθιερώθηκαν με το Νόμο 3943/2011 και θα μεταρρυθμίσουμε το ρόλο της μονάδας χρηματοπιστωτικής επιθεώρησης ώστε να περιοριστεί το επίκεντρο του στην διοίκηση εσόδων. Σκοπεύουμε επίσης να βελτιώσουμε το σύστημα για να προστατεύσουμε όσους καταγγέλλουν περιπτώσεις διαφθοράς στην φορολογική διοίκηση και να εισάγουμε διαδικασίες για την εναλλαγή διευθυντών και να θέσουμε στόχους για έλεγχο και δηλώσεις περιουσιακών στοιχείων των υπαλλήλων της φορολογικής διοίκησης. Εως το τέλος Σεπτεμβρίου θα ετοιμάσουμε ένα πλήρες σχέδιο κατά της διαφθοράς.
– Σε βάθος χρόνου, θα πρέπει να αναδιαρθρώσουμε την διοίκηση ώστε να δημιουργηθεί μια διοίκηση ανεξάρτητη αλλά με υποχρέωση λογοδοσίας με μια λειτουργική οργάνωση το κέντρο της οποίας είναι ένα ισχυρό αρχηγείο. Προς το σκοπό αυτό, οι προτεραιότητες μας για το 2012 περιλαμβάνουν:
– Καθιέρωση επιτελικών μονάδων κλειδί: Οι κύριες μονάδες έχουν συσταθεί, συμπεριλαμβανομένης της μονάδας μεγάλων φορολογούμενων, της μονάδας συλλογής χρεών και του τμήματος ελέγχου. Κοιτώντας μπροστά, η προτεραιότητα μας είναι η οικοδόμηση της παραγωγικής ικανότητας των σχετικών μονάδων. Το 2012, εως το δεύτερο τρίμηνο, θα ολοκληρώσουμε τον διπλασιασμό της παραγωγικής ικανότητας ελέγχου της μονάδας μεγάλων φορολογουμένων.
– Ενοποίηση των εργασιών φορολογικής διοίκησης: Σκοπεύουμε να κλείσουμε ένα σύνολο 200 υποχρησιμοποιούμενων τοπικών εφοριών εως τον Δεκέμβριο 2012,
– Εξασφάλιση μεγαλύτερου ελέγχου των τοπικών εφοριών: Έως το τέλος Μαρτίου 2012 το αρχηγείο GSTC θα θέσει επιχειρησιακούς στόχους για τις κατά τόπους εφορίες σε σχέση με τις κύριες δραστηριότητες όπου συμπεριλαμβάνονται οι έλεγχοι, η επίλυση διαφορών, η κατάθεση και οι στόχοι επίδοσης για τους τοπικούς διευθυντές βάσει των οποίων θα αξιολογούνται. To αρχηγείο GSTC θα έχει λάβει νόμιμες εξουσίες για να κατευθύνει πως θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν οι πόροι των κατά τόπους εφοριών. Παράλληλα, η είσπραξη των μεγάλων οφελών θα τεθεί υπό απευθείας κεντρικό έλεγχο και θα ενοποιούνται στις 35 μεγαλύτερες εφορίες. Η επεξεργασία όλων των πληρωμών φόρου σης κατά τόπους εφορίες θα σταματήσει έως το τέλος Σεπτεμβρίου 2012 και θα αντικατασταθεί με υποχρεωτικά τραπεζικά εμβάσματα, και πληρωμές σε τράπεζες ή τοπικά κέντρα δημοσίων
– Βήματα προς την ανεξαρτησία: Εως το τέλος Μαρτίου, θα διορίσουμε ως Γενικό Γραμματέα της διοίκησης εσόδων, ένα άτομο με άψογο επαγγελματική πορεία επιτευγμάτων φορολογικής συμμόρφωσης και σημαντική εμπειρία σε φορολογικά θέματα. Προς στήριξη της ανεξάρτητης λήψης αποφάσεων, θα μεταβιβάσουμε από το υπουργικό στο διοικητικό επίπεδο, μέσω Υπουργικής απόφασης τον έλεγχο των βασικών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων την διοίκηση ανθρώπινου δυναμικού, διασφαλίζοντας συγχρόνως ότι οι δραστηριότητες του αρχηγείου φορολογικής διοίκησης θα ελέγχεται εξωτερικά.
– Η είσπραξη των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης θα ενισχυθεί: Θα αναλάβουμε την διεξαγωγή μιας εις βάθος επιθεώρησης των σημερινών πρακτικών είσπραξης και εφαρμογής, με τη χρήση εξωτερικής βοήθειας. Ενα πλήρως αρθρωμένο σχέδιο μεταρρύθμισης θα αναπτυχθεί έως το τέλος Σεπτεμβρίου 2012, το οποίο μεταξύ των άλλων, θα θέσει ενα χεονοδιάγραμμα και θα ορίσει τα ενδιάμεσα μέτρα για τη πλήρη ενοποίηση των εισπράξεων από φόρους και εισφορές. Βραχυπρόθεσμα, προκειμένου να αναχαιτισθούν μεγάλα πρόσφατα προβλήματα με την είσπραξη κοινωνικών ασφαλίσεων, εως το Μάρτιο 2012 θα επεκτείνουμε τις μηνιαίες δηλώσεις σε ένα ευρύτερο φάσμα φορολογουμένων, θα ενοποιήσουμε την είσπραξη οφειλών φόρου και εισφορών κοινωνικής ασφάλισης των μεγαλυτέρων δοροοφειλετών, θα θεσπίσουμε τη διενέργεια κοινών ελέγχων φόρου και εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, θα αυξήσουμε τον αριθμό των επιθεωρήσεων και θα καθιερώσουμε στόχους για τους επιθεωρητές.
– Η κυβέρνηση αναλαμβάνει να εφαρμόσει πλήρως τον φορολογικό κώδικα και να εγκαταλείψει κάθε φορολογική αμνηστία: Δεσμευόμαστε να μην εφαρμόσουμε κάποιες νέες ή να παρατείνουμε όποιες αμνηστίες ή προγράμματα κινήτρων υπάρχουν για την είσπραξη φόρων και εισφορών κοινωνικής ασφάλισης. Δεδομένης της σημασίας που δίνεται στην αλλαγή αυτού του καθεστώτος, θα τροποποιήσουμε τον νόμο 4038/2012 για να εξαλείψουμε την παράταση των χρόνων πληρωμής φορολογικών χρεών και ληξιπρόθεσμων συνδρομών κοινωνικής ασφάλισης και την αναστολή της ποινικής δίωξης και το πάγωμα των περιουσιακών στοιχείων.
11. Είμαστε αποφασισμένοι να διασφαλίσουμε πιο στενό έλεγχο όλων των κρατικών δαπανών και να εμποδίσουμε τη σώρευση καθυστερουμένων. Αυτό θα χρειαστεί βελτίωση του κάθε βήματος της διαδικασίας των δαπανών μας: διαδικασίες οικονομικού προγραμματισμού, έλεγχοι δαπανών βάσει δέσμευσης και δημοσιονομική αναφορά και παρακολούθηση και έλεγχος του προϋπολογισμού.
– Οικονομικός προγραμματισμός: Για την βελτίωση του οικονομικού προγραμματισμού τόσο στους μεσοπρόθεσμους όσο και στους βραχυπρόθεσμους ορίζοντες: (i) θα εκδώσουμε μια εγκύκλιο κατά το Q1 2012 με την οποία ρυθμίζεται το ημερολόγιο, οι καταληκτικές ημερομηνίες και ο ρόλος όλων των ιδρυμάτων στην διατύπωση του επόμενου MTFS (καλύπτοντας το 2012 – 2016) και (ii) θα ψηφίσουμε την νομοθεσία και τους κανονισμούς έως τον Οκτώβριο 2012 για την διευκόλυνση των διαδικασιών υποβολής και έγκρισης των συμπληρωματικών προϋπολογισμών εντός του έτους.
– Ελεγχοι δαπανών: Μόλις έχουν καθορισθεί πλήρως, οι έλεγχοι δαπανών με βάση τη δέσμευση και η αρχιτεκτονική που τους συνοδεύει θα μας βοηθήσει να αποτρέψουμε τις μονάδες, τόσο στο κεντρικό όσο και στο αποκεντρωτικό επίπεδο, από την υπερβολική σπατάλη των προϋπολογισμών τους. Υπάρχουν δύο βραχυπρόθεσμα θέματα, και ένα σύνολο επόμενων μέτρων για το υπόλοιπο του προγράμματος.
– Μητρώα δέσμευσης: Εως τον Μάρτιο 2012 θα ξεκινήσουμε να επεκτείνουμε τα μητρώα προς κάλυψη του προϋπολογισμού επενδύσεων. Εως τον Ιούνιο 2012, θα αυξήσουμε τον αριθμό των πλήρως λειτουργικών μητρώων δέσμευσης που αναφέρουν στο e-portal του υπουργείου οικονομικών έως το 70 τοις εκατό των μονάδων δαπάνης, συμπεριλαμβανομένων σε τοπικές αυτοδιοικήσεις, ταμεία κοινωνικής ασφάλισης, ΝΠΙΔ, και νοσοκομεία. Θα θεσπίσουμε επίσης κυρώσεις με συνέπεια (όταν απαιτείται) για να βελτιώσουμε την αναφορά δεδομένων από τα μητρώα δέσμευσης και θα επεκτείνουμε το περιεχόμενο του συστήματος αναφοράς e-portai ώστε να περιλαμβάνεται όλος ο κύκλος δαπάνης (πχ. κατανομές που αποδεσμεύτηκαν σωρευτικά, δεσμεύσεις που έγιναν, τιμολόγια που ελήφθησαν και πληρωμές που έγιναν στο τέλος κάθε μήνα).
– Οικονομικοί Υπεύθυνοι: Διορίσαμε μόνιμους οικονομικούς υπεύθυνους σε όλα τα επιτελικά υπουργεία. Οι αξιωματούχοι θα έχουν την ευθύνη της χρηματοπιστωτικής διοίκησης των επιτελικών υπουργείων, συμπεριλαμβανομένου του σχηματισμού προϋπολογισμού, τους ελέγχους δαπανών και της αναφοράς δεδομένων. Οι οικονομικοί υπεύθυνοι θα έχουν την υποχρέωση να υιοθετούν και να εφαρμόζουν τα νέα οργανωτικά σχέδια για τις διευθύνσεις τους μέχρι το τέλος Ιουνίου 2012.
– Αναθεωρημένες διαδικασίες ελέγχου: Κοιτώντας μπροστά, θα εστιάσουμε στην προοδευτική μεταφορά της χρηματοπιστωτικής ευθύνης στους οικονομικούς υπεύθυνους και την μεταρρύθμιση των ελειτουργιών των γραφείων χρηματοοικονομικού ελέγχου στα συναρμόδια Υπουργεία και στο Ελεγκτικό Συνέδριο. Αυτό θα σημαίνει μια μεταστροφή από προληπτικούς ελέγχους προς ποιοτικούς ελέγχους εκ των υστέρων και την αναδιαμόρφωση των χρηματοπιστωτικών πληροφοριακών μας συστημάτων.
– Δημοσιονομική αναφορά: Πιο ενιαίες, έγκαιρες και ακριβείς εκθέσεις θα μας βοηθήσουν να παρακολουθούμε καλύτερα την εκτέλεση του προϋπολογισμού καινά εντοπίζουμε τα προβλήματα νωρίς. Για τον σκοπό αυτό, το 2012: (i) θα επεκτείνουμε τη βάση δεδομένων μας για ληξιπρόθεσμα ώστε να συμπεριλαμβάνουν επιστροφές φόρου, και καθιέρωση προτύπων για την επεξεργασία και εξόφληση τους (έως τον Σεπτέμβριο 2012), (ii) θα καταστήσουμε λειτουργική έως το τέλος Μαρτίου την διυπουργική επιτροπή για την παρακολούθηση, τον έλεγχο και την αναφορά για την εφαρμογή του κοινωνικού προϋπολογισμού, και (iii) θα επεκτείνουμε τα προσφάτως εγκαταστημένα σε πιλοτική βάση συστήματα πληροφορικής για τη συλλογή με περισσότερες λεπτομέρειες δεδομένων εσόδων και δαπανών από τις οντότητες του γενικού κράτους (το νέο σύστημα θα καλύψει άνω του 90 τοις εκατό των δαπανών έως το τέλος Ιουνίου 2012).
– Εκκαθάριση ληξιπρόθεσμων: Αναμένουμε ότι θα εκκαθαριστούν τα υφιστάμενα ληξιπρόθεσμα μας σε ευθυγράμμιση με τη χρηματοδότηση του προγράμματος που διατίθεται. Ο προϋπολογισμός του 2012 περιλαμβάνει μια κατανομή του προϋπολογισμού με βάση το προϊόν φορολογίας τέλους 2011 και οι προϋποθέσεις πρόσβασης σε αυτό θα περιλαμβάνουν την επαλήθευση των απαιτήσεων ληξιπρόθεσμων, την συμμόρφωση με τις βασικές μεταρρυθμίσεις χρηματοπιστωτικής διοίκησης (όπως περιγράφονται άνω) και ότι τα επιτελικά υπουργεία και οι φορείς γενικής κυβέρνησης που ζητούν πρόσβαση έχουν επιδείξει ότι δεν έχουν συγκεντρώσει περισσότερα ληξιπρόθεσμα και έχουν αναφέρει τουλάχιστον 3 μήνες σταθερά δεδομένα από τα μητρώα δέσμευσης.
13. Θα ενισχύσουμε περαιτέρω την Ελληνική Στατιστική υπηρεσία, Ελ.Στατ. Θα αναθεωρήσουμε τον νόμο περί στατιστικών προκειμένου να αναθεωρήσουμε τους κανόνες διακυβέρνησης της ΕΛΣΤΑΤ. Ο νόμος θα καθιερώσει το Συμβούλιο της Ελ.Στατ. ως συμβουλευτικό, και θα διευκρινίσει την αρμοδιότητα του προέδρου της Ελ.Στατ ως το ανώτατο διευθυντικό στέλεχος και συντονιστή του εθνικού στατιστικού συστήματος.
14. Κάνουμε προκαταρκτικές ενέργειες για να διασφαλίσουμε πρώιμα κέρδη και να εντοπίσουμε την πρόοδο κατά τη διάρκεια του προγράμματος. Ως προκαταρκτικές ενέργειες για το πρόγραμμα, θα: (ί) πετύχουμε τους στόχους της εκτέλεσης της διοίκησης εσόδων τέλους 2011 οι οποίοι δεν έχουν επιτευχθεί ακόμη, συμπεριλαμβανομένων ελέγχων πλήρους φάσματος και ΦΠΑ των μεγάλων φορολογουμένων, και (ii) θα ψηφίσουμε νομοθεσία για την εφαρμογή μέτρων προς ενίσχυση των επιχειρήσεων της φορολογικής διοίκησης (Παράρτημα III). Κοιτώντας μπροστά, θα παρακολουθήσουμε τους τριμηνιαίους ποσοτικούς δείκτες επίδοσης για την διοίκηση εσόδων και δημόσιων οικονομικών (δες το Τεχνικό Μνημόνιο Συνεννόησης για μια πλήρη περιγραφή των δεικτών. Οι στόχοι για το τέλος Ιουνίου και τέλος Δεκεμβρίου προτείνονται ως διαρθρωτικά ορόσημα. Πέρα των σχετικών δεικτών, ένα πρόσθετο διαρθρωτικό ορόσημο θα εστιάσει στην ολοκλήρωση της στρατηγικής για την ενίσχυση των εισπράξεων των κοινωνικών ασφαλίσεων.
