Ε. Διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις
28. Οπως σημειώθηκε προηγουμένως, η πλέον επείγουσα προτεραιότητα της Κυβέρνησης είναι να αποκαταστήσει την ανταγωνιστικότητα και την οικονομική ανάπτυξη. Αναγνωρίζουμε την ανάγκη να επιταχύνουμε σημαντικά την εφαρμογή συνολικών και σημαντικών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων με στόχο την τόνωση της απασχόλησης, της παραγωγής και αύξησης της παραγωγικότητας με την απελευθέρωση των αγορών εργασίας, προϊόντων και υπηρεσιών και αφαιρώντας υπάρχοντα εμπόδια στο επιχειρηματικό περιβάλλον. Ωστόσο, καθώς αυτά προφανώς θα χρειαστούν κάποιο χρόνο για να μεταφραστούν πλήρως σε βιώσιμη ανάπτυξη θα λάβουμε και προκαταρτικά μέτρα για να επιτρέψουμε μια μείωση στους ονομαστικούς μισθούς για να κλείσει γρήγορα το κενό μας στην ανταγωνιστικότητα και να τεθεί μια πρώιμη βάση για την βιώσιμη ανάπτυξη.
29. Η κυβέρνηση θα λάβει μέτρα για τη βελτίωση της λειτουργίας της αγοράς εργασίας. Οι αγκυλώσεις στην αγορά εργασία εμποδίζουν την προσαρμογή των μισθών στις οικονομικές συνθήκες και οδηγούν την απασχόληση στη μαύρη εργασία. Για την προστασία της απασχόλησης και το εξάλειψη του κενού ανταγωνιστικότητας της Ελλάδας με μεγαλύτερη ταχύτητα, η κυβέρνηση σκοπεύει να στοχεύσει σε μια μείωση του ανά μονάδα κόστους εργασίας κατά περίπου 15 τοις εκατό κατά τη διάρκεια του προγράμματος. Εάν ο συνεχιζόμενος κοινωνικός διάλογος είναι ανεπιτυχής στον καθορισμό συγκεκριμένων λύσεων έως το τέλος Φεβρουαρίου για την επίτευξη του στόχου αυτού, η κυβέρνηση θα λάβει τα αναγκαία νομοθετικά μέτρα, με γνώμονα το επείγων δημόσιο συμφέρον, για να επιτρέψει την προσαρμογή του μισθολογικού και μη μισθολογικού κόστους όπως απαιτείται. Το πακέτο των μέτρων για την αγορά εργασίας το οποίο θα εφαρμοσθεί συμπεριλαμβάνει:
• Διαρθρωτικά μέτρα για το επίπεδο των συλλογικών συμβάσεων, τα βασικά μέτρα που θα νομοθετήσουμε (ως προαπαιτούμενες ενέργειες) περιλαμβάνουν:
> Διάρκεια των συλλογικών συμβάσεων και αναθεώρηση της ‘μετενέργειας’ των συλλογικών συμβάσεων. Οι αλλαγές θα ορίζουν oότι: (i) όλες οι συλλογικές συμβάσεις θα πρέπει να έχουν μια μέγιστη διάρκεια 3 ετών, (ii) οι συλλογικές συμβάσεις που υπάρχουν ήδη για 24 μήνες ή περισσότερο θα λήξουν όχι αργότερα από 1 έτος από την ψήφιση του νόμου, (iii) η περίοδος χάριτος μετά την λήξη της σύμβασης μειώνεται από τους 6 στους 3 μήνες, και (ίν) σε περίπτωση κατά την οποία δεν είναι δυνατή η επίτευξη μιας νέας συλλογικής σύμβασης μετά από προσπάθειες τριών μηνών, η αμοιβή θα επανέλθει στον βασικό μισθό συν τα παρακάτω γενικά επιδόματα (αρχαιότητας σε υπηρεσία, τέκνου, εκπαίδευσης και επικινδυνότητας). Αυτό θα συνεχίσει να ισχύει μέχρι να αντικατασταθεί από όρους που καθορίζονται σε μια νέα συλλογική συμφωνία ή σε νέα ή ατομική σύμβαση.
> Αφαίρεση της ‘μονιμότητας’ σε όλες τις παραδοσιακές συμβάσεις σε όλες τις εταιρείες. Η νέα νομική διάταξη θα μεταμορφώσει αυτομάτως τις συμβάσεις ορισμένου χρόνου (οι οποίες ορίζονται ως έχουσες λήξη κατά το όριο ηλικίας ή την σύνταξη) σε συμβάσεις αορίστου χρόνου για τις οποίες ισχύουν οι κανονικές διαδικασίες απόλυσης.
> Πάγωμα της ‘ωρίμανσης’ που προβλέπεται από τον νόμο και / ή τις συλλογικές συμβάσεις (που αναφέρεται σε όλες τις αυτόματες αυξήσεις μισθών με βάση το χρόνο) μέχρι η ανεργία να πέσει κάτω από 10%.
> Εξάλειψη της μονομερούς προσφυγής σε διαιτησία, επιτρέποντας αιτήσεις για διαιτησία μόνο εάν συναινούν και τα δύο συμβαλλόμενα μέρη. Την ίδια στιγμή, θα διευκρινίσουμε (με νόμο ή με εγκύκλιο) ότι: (i) δεν επιτρέπεται οι διαιτητές να εισάγουν κάποια διάταξη για μπόνους, επιδόματα ή άλλες αποζημιώσεις, και ως εκ τούτου μπορούν να αποφαίνονται μόνο για τον βασικό μισθό και (ii) θα πρέπει επίσης να λαμβάνονται υπόψη τα οικονομικά και χρηματοπιστωτικά ζητήματα μαζί με τα νομικά.
– Προσαρμογή του κατώτατου μισθού. Αυτό θα βοηθήσει να διασφαλιστεί ότι καθώς προσαρμόζεται η οικονομία και οι συμβάσεις συλλογικής διαπραγμάτευσης ανταποκρίνονται στις αλλαγές, οι επιχειρήσεις και οι υπάλληλοι δεν θα βρεθούν δεσμευμένοι σε ένα κατώτατο όριο (και ένα όριο το οποίο είναι πολύ υψηλό σε διεθνή σύγκριση):
> Θα νομοθετήσουμε: (ί) μια άμεση επανευθυγράμμιση του επιπέδου του κατώτατου μισθού που καθορίζεται από την εθνική γενική συλλογική σύμβαση κατά 22 τοις εκατό σε όλα τα επίπεδα βάσει της προϋπηρεσίας, της οικογενειακής κατάστασης και των ημερήσιων / μηνιαίων μισθών, (ii) το πάγωμα του κατώτατου μισθού μέχρι το τέλος της περιόδου του προγράμματος, και (iii) μια επιπλέον μείωση 10 τοις εκατό του κατώτατου μισθού για τους νέους η οποία θα ισχύει γενικά και χωρίς περιοριστικούς όρους (για τα άτομα κάτω των 25) (προαπαιτούμενη δράση). Τα μέτρα αυτά θα δώσουν τη δυνατότητα μείωσης της απόκλισης στο επίπεδο του κατώτατου μισθού σε σχέση με τους ανταγωνιστές μας (Πορτογαλία, Κεντρική και Νοτιοανατολική Ευρώπη). Αναμένουμε ότι το μέτρο αυτό θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση της υψηλής ανεργίας των νέων, την απασχόληση ατόμων στα περιθώρια της αγοράς εργασίας και θα ενθαρρύνει την αλλαγή από τον ανεπίσημο στον επίσημο τομέα εργασίας.
> Μαζί με τους κοινωνικούς εταίρους, θα συντάξουμε ένα σαφές χρονοδιάγραμμα για την λεπτομερή αναμόρφωση της εθνικής συλλογικής σύμβασης έως τέλος Ιουλίου 2012. Αυτό θα ευθυγραμμίσει το πλαίσιο του κατώτατου μισθού της Ελλάδας με αυτό συγκρίσιμων κρατών και θα του επιτρέψει να εκπληρώσει την βασική του λειτουργία, δηλαδή της διασφάλισης ενός ενιαίου δικτύου ασφαλείας για όλους τους υπάλληλους.
– Προσαρμογή του μη μισθολογικού κόστος εργασίας. Για να βοηθήσουμε στη μείωση του μη μισθολογικού κόστους και να ενθαρρύνουμε την απασχόληση, θα ευθυγραμμίσουμε το
φορολογικό βάρος στην εργασία στην Ελλάδα με αυτό των συγκρίσιμων Ευρωπαϊκών χωρών:
> Θα θεσπίσουμε νομοθεσία για την μείωση των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης για τους εργοδότες στο ΙΚΑ κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες και θα λάβουμε μέτρα για να διασφαλίσουμε ότι η μείωση αυτή δεν θα έχει δημοσιονομική επίπτωση. Οι εισφορές θα μειωθούν μόνο όταν έχουν ληφθεί τα απαραίτητα μέτρα για να καλύφθούν οι μειώσεις στα έσοδα. Τα μέτρα για τη χρηματοδότηση των μειώσεων θα νομοθετηθούν σε δύο στάδια. Πρώτον, ως προαπαιτούμενη δόση, θα υιοθετήσουμε νομοθεσία για να κλείσουμε μικρά ταμεία ειδικού σκοπού που ασχολούνται με κοινωνικές δαπάνες με μικρή προτεραιότητα (ΟΕΚ, ΟΕΕ) με μία μεταβατική περίοδο που δεν θα ξεπερνάει τους 6 μήνες. Δεύτερον, έως τέλος Σεπτεμβρίου, θα προσαρμόσουμε τις συντάξεις (προστατεύοντας τους χαμηλοσυνταξιούχους) και θα διευρύνουμε τη βάση για τη συνεισφορά εισφορών (προτείνεται ως διαρθρωτικό ορόσημο).
> Ως πρόσθετο μέτρο, έως το τέλος Σεπτεμβρίου θα ετοιμάσουμε σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους μια αναλογιστική μελέτη σχετικά με τον πρώτο πυλώνα επαγγελματικών συνταξιοδοτικών ταμείων σε εταιρείες με υπερβολικό κόστος κοινωνικής ασφάλισης (σε σχέση με συγκρίσιμες επιχειρήσεις ή βιομηχανίες που καλύπτονται από το ΙΚΑ) και θα οριστικοποιήσουμε ένα κατάλογο με συγκεκριμένες προτάσεις για την εξάλειψη αυτής της διαφοράς με δημοσιονομικά ουδέτερο τρόπο.
• Επόμενες ενέργειες. Θα επισκοπούμε σε συνεχή βάση τα αποτελέσματα αυτών των μέτρων στην αγορά εργασίας και στο ανά μονάδα κόστος εργασίας και, εάν χρειαστεί, θα λάβουμε πρόσθετα διορθωτικά μέτρα για να διευκολυνθεί η συλλογική διαπραγμάτευση ώστε να διασφαλιστεί η ευκαμψία μισθών και υψηλότερη απασχόληση. Εάν μέχρι το τέλος του 2012 τα αποτελέσματα στην αγορά δεν έχουν αποτέλεσμα, θα εξετάσουμε τη περίπτωση πιο άμεσων παρεμβάσεων.
30. Το πρόγραμμα, όπως και το προηγούμενο πρόγραμμα μας, θα δώσει μεγάλη έμφαση στις μεταρρυθμίσεις στην αγορά προϊόντων και υπηρεσιών. Η αργή ανταπόκριση του πληθωρισμού στην τρέχουσα κρίση, ακόμη και μετά τη προσαρμογή για τους φόρους και τις τιμές ενέργειας, υποδηλώνει ότι παραμένουν αγκυλώσεις σε αυτές τις αγορές. Αυτές θα πρέπει να αντιμετωπιστούν σε συνδυασμό με τις μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας για να μπορέσουν οι τιμές να προσαρμοστούν στις μειώσεις των μισθών. Η στρατηγική μας θα αποτελείται από την ιεράρχηση και την σταδιακή εφαρμογή μεταρρυθμίσεων στο τομέα των υπηρεσιών ενώ προχωράμε με τις μεταρρυθμίσεις στην αγορά προϊόντων:
– Μεταρρυθμίσεις στον τομέα υπηρεσιών. Ως προαπαιτούμενη ενέργεια, θα καταργήσουμε τους περιορισμούς σε 20 επαγγέλματα υψηλής αξίας και / ή πολύ «κλειστά» επαγγέλματα από τον κατάλογο με τα επαγγέλματα και τις οικονομικές δραστηριότητες που αναφέρονται στο Παράρτημα II της «Δεύτερης Εκθεσης για τις Επιπτώσεις της Απελευθέρωσης των Κλειστών Επαγγελμάτων» του ΚΕΠΕ. Επίσης, θα εκδώσουμε την υπουργική απόφαση που ορίζει την τιμή της άδειας για τις οδικές μεταφορές σύμφωνα με τα διοικητικά έξοδα. Στη συνέχεια, έως το τέλος Μαρτίου θα συντάξουμε ένα αναλυτικό τριμηνιαίο χρονοδιάγραμμα για το 2012 σχετικά με την ανάλυση και καταγραφή (screening) των περιορισμών καθώς και την κατάργηση τους από την υφιστάμενη νομοθεσία, κατά προτεραιότητα με βάση την οικονομική τους σημασία, αντλώντας και πάλι από το Παράρτημα II της έκθεσης του ΚΕΠΕ (η ολοκλήρωση του έργου αυτού έως το τέλος του 212 προτείνεται ως διαρθρωτικό ορόσημο). Τέλος, για τα επαγγέλματα όπου απαιτείται η επαναφορά περιορισμών με βάση τις αρχές της αναγκαιότητας, της αναλογικότητας και του δημοσίου συμφέροντος, θα υιοθετήσουμε την αναγκαία νομοθεσία όχι αργότερα από το τέλος Ιουνίου κατόπιν διαβούλευσης με την ΕΕΑ και το προσωπικό των ΕΕ/ΕΚΤ/ΔΝΤ.
• Μεταρρυθμίσεις στην αγορά προϊόντων. Για την προώθηση της ευελιξίας των τιμών, έως τον Απρίλιο σκοπεύουμε να αναλύσουμε και να καταγράψουμε τους περιορισμούς στους τομείς του λιανικού εμπορίου, του χονδρεμπορίου και του τομέα διανομής και να ετοιμάσουμε ένα σχέδιο δράσης για να προωθήσουμε τον ανταγωνισμό και να διευκολύνουμε την ευελιξία των τιμών στις αγορές προϊόντων.
31. Η κυβέρνηση δεσμεύεται να συνεχίσει τις βελτιώσεις στο επιχειρηματικό περιβάλλον της Ελλάδας. Ενας αριθμός μεταρρυθμίσεων που ξεκίνησαν το 2011 – επενδύσεις ταχείας υλοποίησης (fast track), επιτάχυνση των διαδικασιών αδειοδοτήσεων και διευκόλυνση της ηλεκτρονικής εγγραφής επιχειρήσεων – φέτος θα εφαρμοσθούν πλήρως. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές είναι σημαντικές για την προώθηση των επενδύσεων και των εξαγωγών και θα τονώσουν την ανάπτυξη μόλις επέλθει ανάκαμψη.
• Εως το τέλος Μαρτίου, θα θεσπίσουμε και θα δημοσιεύσουμε την νομοθεσία η οποία διευκολύνει τις επενδύσεις και τις εξαγωγές:
> Θα θεσπίσουμε νομοθεσία η οποία: (i) θα βελτιώνει τη λειτουργία του επενδυτικού νόμου ταχείας υλοποίησης (κάνοντας το πλαίσιο διαθέσιμο σε περισσότερα έργα, χαμηλώνοντας τις αμοιβές και χαλαρώνοντας τις χρηματοπιστωτικές απαιτήσεις) και (ii) θα εξαλείψουμε την απαίτηση για εγγραφή στο Μητρώο Εξαγωγών και θα απλουστεύσουμε την νομοθεσία για τις εξαγωγές.
> Παράλληλα, θα δημοσιεύσουμε την κύρια δευτερεύουσα νομοθεσία που απαιτείται για την εφαρμογή των νόμων αδειοδότησης για τα τεχνικά επαγγέλματα, τις κατασκευαστικές
δραστηριότητες, τα επιχειρηματικά πάρκα και την περιβαλλοντολογική αδειοδότηση.
• Εως το τέλος Μαρτίου θα ετοιμάσουμε επίσης χρονοδιαγράμματα με τα κύρια βήματα που χρειάζονται για να ολοκληρωθεί (έως το τέλος Δεκεμβρίου) η εφαρμογή ενός ηλεκτρονικού παραθύρου για τις εξαγωγές, ενός ηλεκτρονικό συστήματος για τα τελωνεία (e-customs), και του νέου ηλεκτρονικού περιβαλλοντολογικού μητρώου, καθώς επίσης και για την πλήρη εφαρμογή των δύο νόμων αδειοδότησης.
32. Για την στήριξη των προσπαθειών για την βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος, θα προωθήσουμε την μεσοπρόθεσμη μεταρρυθμιστική μας ατζέντα που στοχεύει στην βελτίωση της αποτελεσματικότητας του δικαστικού συστήματος. Το δικαστικό σύστημα της Ελλάδας είναι εξαιρετικά αναποτελεσματικό, με σημαντικό αριθμό σωρευμένων εκκρεμών δικαστικών υποθέσεων παρά τον σχετικά μεγάλο αριθμό δικαστηρίων και δικαστών. Σύνθετες δικαστικές διαδικασίες, προβληματική εκτέλεση των δικαστικών αποφάσεων, έλλειψη διαφάνειας και έλλειψη σύνδεσης μεταξύ της δικαστικής επίδοσης και του οικονομικού προγραμματισμού, έχουν επηρεάσει αρνητικά τις ΑΞΕ, άλλες ιδιωτικές επενδύσεις, την επιχειρηματικότητα, τις εξαγωγές και την απασχόληση. Στο πλαίσιο αυτό, οι προσπάθειες μας θα εστιάσουν στην:
• Αντιμετώπιση των συσσωρευμένων εκκρεμών δικαστικών υποθέσεων. Εχουμε εντοπίσει τις σωρευμένες εκκρεμείς φορολογικές υποθέσεις στα δικαστήρια και σκοπεύουμε να τις
αντιμετωπίσουμε, μέσω του ορισμού δικασίμων για το 50 τοις εκατό των εκκρεμών υποθέσεων έως το τέλος Ιουνίου 2012, για το 80 τοις εκατό έως το τέλος του 2012, και μέσω της πλήρους εκκαθάρισης τους έως το τέλος Ιουλίου 2013 (δίνοντας προτεραιότητα σε φορολογικές υποθέσεις υψηλής αξίας που ξεπερνούν το €1 εκατομμύριο). Αναφορικά με τις εκκρεμείς υποθέσεις μη φορολογικού περιεχομένου, έχουμε αναθέσει μια μελέτη η οποία θα ολοκληρωθεί έως το τέλος Ιουνίου, βάσει της οποίας θα συντάξουμε ένα σχέδιο δράσης (έως το τέλος Αυγούστου) με συγκεκριμένους στόχους για την εκκαθάριση όλων των υποθέσεων.
• Επιτάχυνση της Διεκπεραίωσης Υποθέσεων: Σχεδιάζουμε να επιταχύνουμε την διεκπεραίωση αστικών και διοικητικών υποθέσεων με τη ψήφιση (έως το τέλος Μαρτίου) ενός νόμου, ο οποίος έχει ως στόχο την βελτίωση της αποτελεσματικότητας των δικαστικών διαδικασιών (που περιλαμβάνει τον εκσυγχρονισμό των διαδικασιών για ομαδική επιδίκαση παρόμοιων διοικητικών υποθέσεων και την απαίτηση υποβολής των υποθέσεων σε ηλεκτρονική μορφή από τους διοικητικούς και αστικούς δικαστές).
• Βελτίωση της Απόδοσης και της Υποχρέωσης Λογοδοσίας των Δικαστηρίων: Για την βελτίωση της αποτελεσματικότητας των πλημμελειοδικείων, θα εκδοθεί δευτερεύουσα νομοθεσία έως το τέλος Μαΐου, για τη συγχώνευση των υφιστάμενων δικαστηρίων με στόχο τη μείωση του αριθμού τους. Για την βελτίωση της διαφάνειας, στο τέλος Μαρτίου το Υπουργείο Δικαιοσύνης θα ξεκινήσει τη δημοσίευση λεπτομερών δικαστικών πληροφοριών στην ιστοσελίδα του. Αυτή η τριμηνιαία άσκηση αρχικά θα καλύψει δεδομένα για φορολογικές υποθέσεις. Οι ενέργειες αυτές θα βοηθήσουν στο σχεδιασμό (έως το τέλος Σεπτεμβρίου) ενός πλαισίου απόδοσης για όλα τα δικαστήρια, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης ενός αξιόπιστου συστήματος διαχείρισης δεδομένων και ενός συστήματος για την μέτρηση του φόρτου εργασίας.
• Μεταρρύθμιση του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας: Εως το τέλος Μαρτίου, θα συστήσουμε μια ομάδα δράσης για την αναθεώρηση του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας ώστε να ευθυγραμμιστεί με τις καλύτερες διεθνείς πρακτικές. Εως το τέλος Ιουνίου, η ομάδα δράσης θα εκδώσει μια μελέτη όπου θα εντοπίζονται τα κύρια προβλήματα και οι παράγοντες που επιβαρύνουν το προδικαστικό στάδιο, το στάδιο της δίκης και το στάδιο της εκτέλεσης σε αστικές υποθέσεις και θα προτείνονται λύσεις. Μετά την έκδοση της μελέτης, θα διαβουλευτούμε με εγχώριους και διεθνείς εμπειρογνώμονες ώστε να συνταχθεί ένα λεπτομερές έγγραφο μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου όπου θα περιγράφονται οι κύριες προτάσεις για τις τροποποιήσεις του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.
33. Η κυβέρνηση θα επιταχύνει τις προσπάθειες για τη βελτίωση της διαχείρισης των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Για τον σκοπό αυτό, έως το τέλος Φεβρουαρίου θα θέσουμε σε
ισχύ μια διεύθυνση σχεδιασμού, διαχείρισης και παρακολούθησης των μεταρρυθμίσεων. Ξεκινώντας από το τέλος Μαρτίου, θα ξεκινήσουμε τη δημοσίευση σε τριμηνιαία βάση δεικτών παρακολούθησης για κάθε πρωτοβουλία μεταρρύθμισης στην ιστοσελίδα της κυβέρνησης. Οι προσπάθειες μας για την υλοποίηση της φιλόδοξης μεταρρυθμιστικής μας ατζέντας (συμπεριλαμβανομένης της μεταρρύθμισης του δικαστικού συστήματος, της ανάλυσης και καταγραφής της νομοθεσίας για τα κλειστά επαγγέλματα και της χρήσης μιας σειράς εργαλείων για τον εντοπισμό αγκυλώσεων στις αγορές προϊόντων) θα υποστηριχθούν από την Ομάδα Task Force Τεχνικής Στήριξης της Επιτροπής (TFGR).
